Popularność występowania tych instrumentów na terenie Podhala (ale nie tylko) była duża o czym świadczą zachowane egzemplarze głównie w Muzeum Tatrzańskim w Zakopanem oraz innych muzeach (najstarsze egzemplarze pochodzą z drugiej połowy XVIII wieku). W tradycji ludowej dotrwały, w prawie niezmienionej formie, do końca XIX wieku. Coraz częściej odwiedzający Podhale goście przywozili ze sobą również i klasyczne skrzypce, które szybko zastąpiły (na szczęście nie wyparły) tradycyjne złóbcoki stanowiące archetyp polskich skrzypiec. Powstała tym samym naturalna potrzeba budowy i konserwacji już istniejącego instrumentarium. Początkowo prace te wykonywali zdolniejsi stolarze najczęściej absolwenci Zakopiańskiej Szkoły Drzewnej. Lutnictwo profesjonalne na Podhalu swoją historią związane było prawie bez przerwy z Zakopiańską Szkoła Drzewną przed II wojną światową, Zasadniczą Szkołą Zawodową i Państwowym Liceum Sztuk Plastycznym w Zakopanym po wojnie oraz Technikum Budowy Instrumentów Lutniczych w Nowym Targu w latach 1959 – 1975. To tu kształcili się najwybitniejsi lutnicy nie tylko z Podhala ale i całej Polski.